Met De Hogeweyk in Weesp heeft verpleeghuis Hogewey, onderdeel van de Vivium zorggroep, een uniek concept voor dementerende ouderen met een verpleeghuisindicatie. In een speciaal ontworpen woonwijk met 23 groepswoningen en tal van 'stedelijke' voorzieningen op eigen terrein, kunnen de bewoners er in alle vrijheid zelf veilig op uit. Bijzonder is ook dat hier wordt samengewoond naar leefstijl. In De Hogeweyk staat alles in dienst van maximaal welzijn. Zelfs de geur van de schone was draagt daaraan bij.
Dat bij het ontwerp en de bouw van De Hogeweyk niet over een nacht ijs is gegaan, blijkt wel als facility manager Eloy van Hal ons tijdens de rondleiding bekent dat hij zelfs de timmerploeg van de aannemer een ochtend onder zijn hoede heeft genomen. “Ik heb iedere betrokkene ondergedompeld in onze zorgvisie. Ook de timmermannen. Dat betaalt zich uit in extra betrokkenheid en inzet.”
De Hogeweyk heeft 23 woningen, elk voor 6 tot 8 bewoners. De woningen vormen de buitenschil. Daarbinnen is een echt wijkje gecreëerd met straten, pleinen, steegjes, hofjes en een parkje. Er is onder meer een theater, restaurant, café, supermarkt, kapper, beautysalon, hobbyruimtes, een verpleeghuisartsenpost en fysiotherapiepraktijk. In het binnenste van de wijk hebben de bewoners volledige bewegingsvrijheid. Ze kunnen veilig hun eigen voordeur uitlopen. Gewoon genieten van het weelderige groen, de vogels horen fluiten, even een boodschap doen of een kopje koffie drinken in het café.
Van Hal wijst erop dat de mogelijkheid zonder begeleiding naar buiten te kunnen en de seizoenen te ervaren een enorme bijdrage levert aan de kwaliteit van leven. In een gangbare verpleeghuissetting is de bewegingsvrijheid noodgedwongen beperkter. “Wij ervaren dat het erg wordt gewaardeerd door onze bewoners dat ze zo de voordeur uitkunnen. Het draagt bij aan het voortzetten van het leven zoals ze dat vroeger gewend waren, een speerpunt in onze zorgvisie.” De Hogeweyk is een vertaling van de visie van Hogewey op psychogeriatrische zorg. “Natuurlijk moet de zorg goed zijn, maar in de drie eenheid zorg, wonen en welzijn, leggen wij de nadruk op de laatste twee.” In het zorgconcept van De Hogeweyk staat de mogelijkheid zo normaal mogelijk te wonen en te leven centraal.
"We wilden persé snelle en betrouwbare was- en droogautomaten"
Verschillende leefstijlen
In de Hogeweyk wonen gelijkgestemden bijelkaar. Ze hebben dezelfde ideeën, normen en waarden over het voeren van een huishouding. Dat biedt een gevoel van veiligheid en leidt tot meer onderling begrip. Van Hal: “Wij onderscheiden hierbij zeven leefstijlen: stads, ambachtelijk, Indisch, huiselijk, Goois, cultureel en christelijk.” Hij leidt ons langs een ambachtelijke woning. “Kijk, onze ambachtelijke woningen hebben een tuintje dat de bewoners zelf een beetje kunnen bijhouden. Dat biedt voldoening als je je hele leven met je handen hebt gewerkt. Wie bij ons wil komen wonen, kiest in overleg met ons en de familie een leefstijl. Het gaat om gelijkgestemdheid en het daarbij horende gevoel van welzijn.” Ook bij de inrichting en zelfs de indeling van de woningen is rekening gehouden met de verschillen in leefstijl. Van Hal: “In een Indische woning zit een royale open keuken of een kookeiland. In de oosterse cultuur is de keuken het middelpunt. In een Gooise woning hebben we de keuken weggewerkt achter een muurtje. Daar ligt de nadruk meer op netjes uit het zicht.” Uitgangspunt daarbij is de leefstijl van de bewoner.
De verschillen in leefstijl komen tot uiting in allerlei facetten van de dagelijkse gang van zaken op de woongroepen. Bij de maaltijden, muziekkeuze, voorkeur voor vroeg of juist laat opstaan, maar ook bij de wasbehandeling. Van Hal: “In de stadse woningen helpen bewoners doorgaans graag mee met het vouwen en soms ook het strijken van de was. Bij andere leefstijlen is die interesse minder. Uit het oogpunt van beleving hebben wij bewust gekozen alle was, ook het platgoed, zelf op de woongroepen te doen. De geur van fris gewassen wasgoed maakt herinneringen los. Uitbesteden van de was geeft onrust. Door de waskarren, maar ook als er kleding zoekraakt. En voor de kosten hoef je het niet te doen.” Alle woningen hebben een wasruimte, ingericht in samenspraak met Miele Professional, die ook de was- en droogautomaten leverde.
Gekozen is voor de zogenoemde Kleine Geweldenaar, snelle, stille en duurzame professionele machines die eruitzien als een huishoudmachine, maar door hun grotere trommelinhoud en robuuste bouw bij uitstek geschikt zijn voor het intensieve gebruik op kleinschalige woongroepen. Van Hal: “De machines op de woongroepen draaien een groot deel van de dag. Wij wilden per se snelle en betrouwbare was- en droogautomaten. Deze Miele-apparaten kosten meer dan een huishoudmachine, maar wij verwachten ook meer van deze apparaten en zijn er van overtuigd er op termijn goedkoper mee uit te zijn.”
Unieke vorm
De unieke vorm van wonen voor dementerende ouderen in De Hogeweyk trekt nationaal en internationaal veel belangstelling. Zo moet Van Hal vanmiddag weer een groep Denen rondleiden. “Ik doe de rondleidingen met een collega. Wij zijn er behoorlijk druk mee, de belangstelling is nog steeds enorm.”
Een standaardrondleiding duurt anderhalf uur. Wij doen een verkorte versie, maar wel met volop aandacht voor details. “Ruik je dat?”, vraagt Van Hal als we in een passage langs een rooster in de gevel lopen. Het is een uitblaasrooster van de wasdroger van een van de woningen. De geur van frisse was vult de doorgang. Of het rooster op die plek een bewuste keus is, daar wil Van Hal afwezen. Maar het past wel helemaal in het concept van De Hogeweyk: “Pure beleving.”